Ustalenie dłuższego okresu wypowiedzenia w umowie na czas określony

Czy w umowie o pracę na czas określony zawartej na 8 miesięcy można umieścić klauzulę o dopuszczalności jej rozwiązania z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia?

Wprowadzenie dłuższego okresu wypowiedzenia umowy o pracę jest dopuszczalne, jeśli będzie to dla pracownika korzystne.

Umowa o pracę na czas określony jest zasadniczo umową niepodlegającą wypowiedzeniu. Przy czym zgodnie z art. 33 K.p. strony mają możliwość rozwiązania za wypowiedzeniem umowy o pracę na czas określony, jeżeli:

umowę zawarły na okres dłuższy niż 6 miesięcy,
przy jej zawieraniu przewidziały dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Powołany wyżej przepis regulujący okres wypowiedzenia umowy na czas określony ma charakter stanowczy. Jednakże jak wskazywał Sąd Najwyższy nie jest wykluczone umowne wydłużenie okresów wypowiedzenia, przy zachowaniu zasady wynikającej z art. 18 § 1 K.p. Zgodnie z tą zasadą, postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na podstawie których powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Jeżeli w umowie (lub innym akcie) zawarto postanowienia mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy, to są one nieważne - zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy (art. 18 § 2 K.p.).

Zdaniem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 10 stycznia 2006 r. (sygn. akt I PK 97/05, OSNP 2007/3-4/39): "1. Ocena ważności postanowienia umowy o pracę wprowadzającego dłuższy okres jej wypowiedzenia dla pracownika (art. 18 § 2 K.p.) musi być odniesiona do konkretnych okoliczności sprawy, a w szczególności całokształtu regulacji umownych, w sposób zobiektywizowany uwzględniający warunki z chwili zawarcia umowy oraz "bilans korzyści i strat" dla pracownika. (...)". Natomiast w wyroku z dnia 2 października 2003 r. (sygn. akt I PK 416/02, OSNP 2004/19/328) Sąd Najwyższy stwierdził, iż zastrzeżenie w odniesieniu do obu stron w umowie o pracę okresu wypowiedzenia dłuższego, niż przewidziany w przepisach kodeksowych, nie jest uznane za niekorzystne dla pracownika, jeżeli w jego efekcie uzyskał dłuższy okres wypowiedzenia przez pracodawcę, a sytuacja na rynku pracy w konkretnych okolicznościach, przy uwzględnieniu miejsca wykonywania pracy oraz zapotrzebowania na pracę określonego rodzaju, mogła czynić nierealną możliwość wypowiedzenia przez pracownika.

Ponadto w postanowieniu z dnia 17 sierpnia 1977 r. (sygn. akt I PZ 30/77) Sąd Najwyższy wskazał, że: "1. Art. 36 Kodeksu pracy ma charakter przepisu bezwzględnie obowiązującego w tym tylko znaczeniu, że gwarantuje zarówno zakładowi pracy, jak i pracownikowi zachowanie - przy wypowiedzeniu - minimum czasu koniecznego do dokonania stosownych zmian w sytuacji zakładu pracy i w sytuacji pracownika bez nadmiernego pośpiechu, nie zabrania jednak stronom ukształtowania - w drodze ich porozumienia - korzystniejszych dla pracownika, dłuższych okresów wypowiedzenia przez zakład pracy. (...)". Orzeczenie to dotyczy okresów wypowiedzenia umów na czas nieokreślony, jednakże jego istota pozwala na zastosowanie tego rozwiązania również do umów terminowych.

W świetle powołanego orzecznictwa należy stwierdzić, że dopuszczalne jest zawarcie klauzuli o możliwości rozwiązania umowy o pracę na czas określony za wypowiedzeniem dłuższym niż 2 tygodnie, o ile będzie to z korzyścią dla pracownika.

Zwracamy uwagę! Oceny czy postanowienie w tej sprawie jest dla pracownika korzystne dokonuje się na dzień jego zawarcia.