A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (845) z dnia 20.06.2014

Czy możliwa jest umowa na zastępstwo z własnym pracownikiem?

Z zatrudnionym już u nas pracownikiem chcemy podpisać umowę na zastępstwo osoby przebywającej na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Czy możemy to zrobić oraz co w takiej sytuacji z wstępnymi badaniami lekarskimi oraz szkoleniem bhp?

Umowa taka może być zawarta po spełnieniu jednak pewnych warunków. Pracownik, o którym mowa w pytaniu, będzie podlegał badaniom lekarskim oraz szkoleniu bhp na ogólnych zasadach.

Żaden przepis nie wprowadza wprost zakazu podpisania z jedną osobą przez tego samego pracodawcę dwóch umów o pracę. Nie ma więc przeszkód, aby umowa na zastępstwo, o której mowa w art. 25 § 1 zdanie drugie Kodeksu pracy, została zawarta z własnym pracownikiem.

Istotne są tu jednak dwa zastrzeżenia, a mianowicie:

po pierwsze - rodzaj pracy wykonywanej w ramach umowy na zastępstwo musi różnić się od pracy świadczonej w ramach dotychczasowego stosunku pracy,
po drugie - powierzenie dodatkowej pracy nie może naruszać przepisów dotyczących obowiązku zapewnienia pracownikom odpowiednio długiego odpoczynku dobowego i tygodniowego.

Drugi z przedstawionych warunków powoduje, że w przedstawionej sytuacji zastępca nie będzie mógł być raczej zatrudniony dodatkowo na pełnym etacie, chyba że podstawowa umowa o pracę zawarta jest na niepełny wymiar czasu pracy.

Powyższe wyjaśnienia znajdują potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z 8 stycznia 1981 r. (sygn. akt II URN 186/80), którego sentencja brzmi:

"Zakład pracy może zawrzeć z własnym pracownikiem dodatkową umowę o pracę, jeżeli będzie to praca innego rodzaju niż dotychczasowa, a wykonywanie jej nie będzie kolidowało z normalnym czasem pracy pracownika".

Jeżeli chodzi o drugą część pytania, to należy przypomnieć, że pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 K.p.). Przed podjęciem pracy pracownik musi też odbyć szkolenie bhp (art. 237³ K.p.).

Te ogólne zasady mają zastosowanie również w opisanej sytuacji, tym bardziej, że - jak wcześniej wspomniano - rodzaj pracy powierzonej w ramach zastępstwa powinien różnić się od pracy dotychczas wykonywanej. Fakt, że umowa na zastępstwo będzie podpisana z własnym pracownikiem, nie zwalnia więc pracodawcy z obowiązku skierowania takiej osoby na wstępne badanie lekarskie oraz zapewnienia jej przeszkolenia z zakresu bhp przed podjęciem pracy na dodatkowym stanowisku.

Przykład

W związku z długotrwałą chorobą pracownika zatrudnionego na etacie recepcjonisty pracodawca chce podpisać umowę na zastępstwo z własnym pracownikiem zatrudnionym na stanowisku młodszego księgowego. Osoba ta zatrudniona jest na pełnym etacie, a umowa dodatkowa byłaby podpisana na 1 etatu. Praca na stanowisku recepcjonisty byłaby wykonywana popołudniami i wieczorami, a więc po zakończeniu pracy z podstawowej umowy. Nie ma przeszkód, aby wspomniana umowa została podpisana z tym pracownikiem, ponieważ rodzaj pracy świadczonej w ramach umowy na zastępstwo będzie różnił się od pracy wykonywanej w ramach dotychczasowej umowy, jej wykonywanie nie będzie kolidowało z podstawowym zajęciem pracownika, jak również zapewniony będzie wymagany odpoczynek dobowy i tygodniowy. Przed podjęciem pracy w ramach umowy na zastępstwo pracownik będzie jednak musiał być skierowany na badania wstępne oraz odbyć szkolenie bhp. Fakt, że posiada on aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do zatrudnienia na stanowisku młodszego księgowego oraz że odbył szkolenie bhp wymagane na tym stanowisku, nie ma tu znaczenia. W ramach dodatkowej umowy będzie bowiem wykonywany inny rodzaj pracy, inne więc będą jej warunki.