Zmiana warunków umowy o pracę ze względu na wzrost stawki minimalnego wynagrodzenia

Czy podwyższenie od 1 stycznia 2017 r. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę wymaga zmiany postanowienia umowy o pracę w tym zakresie?

Jeżeli wynagrodzenie określono kwotowo i jest ono jednoskładnikowe oraz nie osiąga poziomu minimalnego, to tak.

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Tak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 ze zm.), dalej ustawy. W bieżącym roku wynagrodzenie to wynosi 2.000 zł - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. (Dz. U. poz. 1456). Co istotne, minimalna płaca obejmuje obecnie wszystkich zatrudnionych w ramach stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, a więc także tych, dla których jest to pierwszy rok pracy.

Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę dostępna jest w serwisie
www.przepisy.gofin.pl

Przypominamy, że przepis art. 6 ust. 2 ustawy, gwarantujący pracownikom w pierwszym roku pracy 80% minimalnego wynagrodzenia, z dniem 1 stycznia 2017 r. został uchylony ustawą z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu... (Dz. U. poz. 1265).

Gwarantowane wynagrodzenie minimalne obejmuje nie tylko stawkę zaszeregowania pracownika, ale również inne składniki wynagrodzenia i świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych. Przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się jedynie:

nagrody jubileuszowej,
odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,
od 1 stycznia 2017 r. - dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.

MPiPS Zgodnie ze stanowiskiem resortu pracy, udostępnionym naszemu Wydawnictwu 5 października 2016 r.: "(...) dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej zastąpiony ryczałtem również nie powinien być uwzględniany przy obliczaniu minimalnego wynagrodzenia za pracę. (...)".

Biorąc powyższe pod uwagę, pracodawca, który wypłaca różnorodne składniki zaliczane do wynagrodzeń osobowych (np. dodatki inne niż za godziny nadliczbowe bądź nocne, premie, prowizje), nie musi gwarantować umową stawki zasadniczej w wysokości minimalnej. W miesiącach, w których wynagrodzenie nie osiągnie wymaganego poziomu, na mocy przepisów ustawy, wypłaci wyrównanie. Jeśli natomiast wynagrodzenie ma charakter jednoskładnikowy i określono je kwotowo, to postanowienie umowne w tej sprawie podlega zmianie. Wyrównanie wypłaca się bowiem tylko w określonych ustawą okolicznościach (z powodu terminów wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkładu czasu pracy), a nie dlatego, że wynagrodzenie ustalono na poziomie niższym od wymaganego. Bez względu jednak na to, czy pracodawca dokona powyższej zmiany, pracownik zachowuje gwarancję wynagrodzenia minimalnego.

Zmiany warunków umowy można dokonać na dwa sposoby - porozumieniem (aneksem do umowy) bądź wypowiedzeniem zmieniającym. Pierwszy wymaga zgody zainteresowanego, jednak trudno sobie wyobrazić jej brak w omawianej sprawie. Co więcej, przyjmuje się, że korzystne zmiany do warunków umownych mogą być wprowadzone w sposób dorozumiany (por. wyrok SN z 21 października 2003 r., sygn. akt I PK 512/02, OSNP 2004/22/380). Jak uzasadniał ten Sąd: "(...) Wśród typowych zachowań pracownika, które w sposób dorozumiany, lecz niewątpliwy wyrażają jego wolę, można wymienić na przykład milczące (...) pobieranie innego niż dotychczas wynagrodzenia. (...)". Gdyby jednak pracownik nie wyraził zgody na zmianę omawianego warunku umowy, to pracodawca powinien zastosować wypowiedzenie zmieniające, ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Zwracamy uwagę! Treść umowy nie wymaga zmiany, gdy wynagrodzenie ustalono opisowo, przykładowo: "Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w stałej stawce miesięcznej w wysokości obowiązującego wynagrodzenia minimalnego.". Wówczas wraz z podwyższeniem stawki minimalnej wzrasta wynagrodzenie pracownika.